คันเบ็ดไม้ไผ่
- คันเบ็ดอันนี้ คงเป็นที่รู้จักกันดีในวงการตกปลา เรพาะเป็นที่คุ้นหน้าคุ้นตากันมาตั้งแต่รุ่นปู่รุ่นย่า การใช้งานนั้น ก็ใช้ตกปลาได้ทุกชนิด ขนาดก็มีให้เลือกมากขนาด หากวาจะใช้ก็ควรที่จะเลือกให้ถูกกับการตกปลา ปลาเล็กควรเลือกใช้คันที่ปลายอ่อนสักหน่อย เช่น การตกปลาตะเพียนนั้นควรเลือกคนที่ปลายอ่อนแต่ความยานนั้นไม่ควรที่จะต่ำ กว่า 10 ฟุต เพราะจะทำให้ประสิทธิภาพในการตกปลาด้อยลงไป ในด้านการที่จะหย่อนสายหรือส่งเหยื่อให้ไกลออกไปในแนวตลิ่งชายฝั่งเพื่อไม่ ให้ปลาเกิดความระแวงมาก หากจะตกปลาใหญ่เช่นปลาช่อนให้เลือกใช้คันที่มีขนาดใหญ่ ส่วนมากคันเบ็ดที่ใช้ตกปลาช่อนนั้นจะมีการคัดมาเป็นพิเศษ จะมีวางชายกันอยู่ทั่วไปตามร้านขายเครื่องมือประมงแบบเก่า อย่ไปหาซื้อตามร้านอุปกรณ์สมัยใหม่เข้าละ
- ค้นไม้ไผ่นั้นเหมาะแก่การตกปลาแบบจำกัด อย่างเช่นปลาสวายหรือปลาที่มีขนาดใหญ่หลายๆ กิโลก็ไม่สะดวกในการที่จะตกปลา แต่จริงๆ แล้วก็ตกได้ ขึ้นอยู่กับฝีมือของผู้ตกเอง
- คันเบ็ดอันนี้ คงเป็นที่รู้จักกันดีในวงการตกปลา เรพาะเป็นที่คุ้นหน้าคุ้นตากันมาตั้งแต่รุ่นปู่รุ่นย่า การใช้งานนั้น ก็ใช้ตกปลาได้ทุกชนิด ขนาดก็มีให้เลือกมากขนาด หากวาจะใช้ก็ควรที่จะเลือกให้ถูกกับการตกปลา ปลาเล็กควรเลือกใช้คันที่ปลายอ่อนสักหน่อย เช่น การตกปลาตะเพียนนั้นควรเลือกคนที่ปลายอ่อนแต่ความยานนั้นไม่ควรที่จะต่ำ กว่า 10 ฟุต เพราะจะทำให้ประสิทธิภาพในการตกปลาด้อยลงไป ในด้านการที่จะหย่อนสายหรือส่งเหยื่อให้ไกลออกไปในแนวตลิ่งชายฝั่งเพื่อไม่ ให้ปลาเกิดความระแวงมาก หากจะตกปลาใหญ่เช่นปลาช่อนให้เลือกใช้คันที่มีขนาดใหญ่ ส่วนมากคันเบ็ดที่ใช้ตกปลาช่อนนั้นจะมีการคัดมาเป็นพิเศษ จะมีวางชายกันอยู่ทั่วไปตามร้านขายเครื่องมือประมงแบบเก่า อย่ไปหาซื้อตามร้านอุปกรณ์สมัยใหม่เข้าละ
- ค้นไม้ไผ่นั้นเหมาะแก่การตกปลาแบบจำกัด อย่างเช่นปลาสวายหรือปลาที่มีขนาดใหญ่หลายๆ กิโลก็ไม่สะดวกในการที่จะตกปลา แต่จริงๆ แล้วก็ตกได้ ขึ้นอยู่กับฝีมือของผู้ตกเอง
คันเบ็ดสปินนิ่ง (Spining Rod)
เป็นคันที่นักตกปลาหรือบุคคลทั่วไปรู้จักมักคุ้นเป็นอย่างดีเพราะเป็นคันที่ ใช้กันอย่างแพร่หลายมีความยาวหลายขนาดตั้งแต่ 5-12 ฟุตการลงเรือไปตกปลาหาก ใช้คันที่ยาวมากก็จะเกะกะมากซึ่งอาจจะกลายเป็นข้อจำกัดได้จุดที่จะสังเกตคัน ประเภทนี้ คือ ไกด์ (Guide) มีขนาดใหญ่และมีจำนวนตัวไกด์น้อย คือ 5-7 ตัว ขึ้นอยู่กับขนาดความยาวของคันเหตุผลที่ไกด์มีขนาดใหญ่เป็นพิเศษเพื่อให้รอง รับสายเบ็ดที่จะเกิดเป็นรูปกรวยมุมแหลมอันเกิดจากการหมุนตัวของแขนกว้าน สายวงแหวนไกด์ขนาดใหญ่จะไม่ทำให้รูปกรวยเกิดมุมหักมากเกินไปและขณะที่ตี เหยื่อออกไป สายเบ็ดจะออกไปในลักษณะควงเป็นวง วงไกด์ที่ใหญ่จะลดการเสียดสีของสายเบ็ดกับไกด์ได้
วัสดุที่ทำไกด์นั้นมีหลายอย่างด้วยกัน เช่น
- ไกด์ทองเหลืองชุบโครเมียม ราคาถูก พบได้ในคันเบ็ดรุ่นเก่า
- ไกด์สเตนเลส ส่วนใหญ่พบในคันเบ็ดจากยุโรป
- ไกด์เซรามิก (Ceramic) ไกด์ชนิดนี้มีวงแหวนภายในเป็นกระเบื้องและมีวง แหวนพลาสติกหุ้มอยู่ภายนอก โดยมีลักษณะโครงสร้างเป็นโลหะจำพวกทองเหลืองชุบโครเมียมหรือชุบสีอยู่ชั้น นอกสุด
- ไกด์อะลูมิเนียมออกไซด์ (Aluminum oxide) เหมือนไกด์เซรามิก เพียงแต่ ว่าวงแหวนภายในสุดเป็นเนื้ออะลูมิเนียมออกไซด์มีคุณสมบัติทนทานต่อการเสียด สีสูงกว่าเซรามิก ใช้กับคันเบ็ดที่มีราคาปานกลาง ค่อนข้างสูง
- ไกด์ซิลิคอนคาร์ไบด์ (Silicon carbide) มีวงแหวนภายในสุดเป็นเนื้อซิลิคอนคาร์ไบด์มีคุณสมบัติดีกว่าอลูมินั่มออกไซด์
- คันเบ็ดสปินนิ่งที่ยาวไม่เกิน 5 ฟุต ให้เลือกความอ่อนแอแข็งแยกแยะกันไปอีกเช่นกัน คันสั่นเล็กเหมาะสำหรับที่จะใช้งานการตกปลาในเขตที่มีพื้นที่แคบ บ่อไม่กว้างนักการขว้างเหยื่อไม่น่าจะเกิน 30 เมตร เนื่องจากเป็นคันที่มีขนาดเล็ก จึงไม่เหมาะที่จะตกปลาที่มีขนาดใหญ่แต่ถ้ากาดว่าในขณะที่ตกอยู่หากใหญ่มากิน ก็ต้องใช้ความสามารถกันหน่อยแต่ก็ใช้อัดปลาได้
- คันเบ็ดสปินนิ่งที่มีความยาว 7 ฟุต เหมาะที่จะใช้ ตกปลาในขนาดพื้นที่ปานกลาง ไม่ใหญ่มากนัก น้ำหนักการเหวี่ยงเหยื่อไม่มาก ความแข็งหรืออ่อนแล้วแต่ที่ผลิตมาการเลือกควรเลือกขนาดความแข็งแรง อย่างเลือกค้นที่แข็งมากเกินไป นอกเสียจาก ต้องการใช้งานหนักจริงๆ เท่านั้น คันขนาดนี้นับว่าเป็นจัดอยู่ระดับเล็กถึงปานกลาง
- คันเบ็ดสปินนิ่งที่มีขนาดความยาวตั้งแต่ 8-10 ฟุต จัดอยู่ในระดับปานกลางถึงค่อนข้างใหญ่ การตกปลานั้นจึงตกบ่อใหญ่ใหญ่และอัดปลาใหญ่ได้สบาย เหมาะกับการติดรอกที่มีขนาดใหญ่เช่นเดียวกัน ความเหมาะสมในการใช้สาย ก็คือ 12-25 ปอนด์ หรืออาจจะมากกว่านั้นอีก
- คันเบ็ดสปินนิ่งที่มีความยาวตั้งแต่ 10 ฟุตขึ้นไปจัดได้ว่าเป็นคันเบ็ดที่อยู่ในขั้นหนัก ถ้าเปรียบกับนักมวยก็อยู่ในระดับ แบบตั้งเวท คันประเภทนี้เหมาะที่สุดก็คือการตกปลาชายฝั่งที่มีบริเวณกว้างๆ ต้องการการเหวี่ยงเหยื่อที่มีระยะไกลๆ น้ำหนักเหยื่อก็สามารถที่จะแบกได้มาก สามารถที่จะใช้สายขนาดใหญ่ได้ การใช้รอกก็ควรให้พอดีกับคัน คันประเภทนี้ไม่ค่อยได้รับความนิยมในบ้านเมืองเรา แต่ต่างประเทศนั้นมีการตกปลาชายฝั่งทะเลกันมาก เพราะว่าภูมิประทศทางบ้านเมืองเขาเหมาะกับการตกปลาชายฝั่งทะเลมากกว่าของ เรา คันเบ็ดขนาดนี้จึงได้รับความนิยมพอสมควรบ้านเราแถบชายฝั่งทะเลก็มีตกกันบ้าง แต่ไม่ใช้ใหญ่ขนาดนี้ ที่เห็นๆ ก็ประมาณ 2 ฟุตเต็มที่
- มีคันเบ็ดอีกประเภทหนึ่งที่มีราคาถูก เรียกว่าคันเสาอากาศ เป็นที่นิยมของเหล่าบรรดามือใหม่ๆ เด็กๆ และเหมาะที่จะใส่กระเป๋าได้สะดวก แต่ข้อเสียก็คือคันเบ็ดชนิดนี้มีความแข็งแรงน้อยมาก เนื่องจากมีการต่อหลายข้อ การผลิตจึงต้องทำเนื้อให้มีความบางเพื่อที่จะได้ดึงเข้าดึงออกได้สะดวก จึงไม่สามารถที่จะทำให้หนาได้
- สมัยนี้มีผู้ที่ผลิตคันที่มีความตันเรียกกันว่าคันตัน มีความเหมาะสมในการตกปลาที่มีน้ำหนักตัวมากๆ ส่วนมากจะไม่ทำยาวมากนัก คันพวกนี้เหมาะที่จะตกปลาตามแนวสะพาน ตอหม้อหรือการจอดตกบนเรือ
- การใช้งานของคันสปินนิ่งนั้น สามารถใช้งานตกปลาได้แทบทุกประเภท หรือพูดได้เต็มปากว่าตกปลาได้ทุกประเภทเลยทีเดียว
เป็นคันที่นักตกปลาหรือบุคคลทั่วไปรู้จักมักคุ้นเป็นอย่างดีเพราะเป็นคันที่ ใช้กันอย่างแพร่หลายมีความยาวหลายขนาดตั้งแต่ 5-12 ฟุตการลงเรือไปตกปลาหาก ใช้คันที่ยาวมากก็จะเกะกะมากซึ่งอาจจะกลายเป็นข้อจำกัดได้จุดที่จะสังเกตคัน ประเภทนี้ คือ ไกด์ (Guide) มีขนาดใหญ่และมีจำนวนตัวไกด์น้อย คือ 5-7 ตัว ขึ้นอยู่กับขนาดความยาวของคันเหตุผลที่ไกด์มีขนาดใหญ่เป็นพิเศษเพื่อให้รอง รับสายเบ็ดที่จะเกิดเป็นรูปกรวยมุมแหลมอันเกิดจากการหมุนตัวของแขนกว้าน สายวงแหวนไกด์ขนาดใหญ่จะไม่ทำให้รูปกรวยเกิดมุมหักมากเกินไปและขณะที่ตี เหยื่อออกไป สายเบ็ดจะออกไปในลักษณะควงเป็นวง วงไกด์ที่ใหญ่จะลดการเสียดสีของสายเบ็ดกับไกด์ได้
วัสดุที่ทำไกด์นั้นมีหลายอย่างด้วยกัน เช่น
- ไกด์ทองเหลืองชุบโครเมียม ราคาถูก พบได้ในคันเบ็ดรุ่นเก่า
- ไกด์สเตนเลส ส่วนใหญ่พบในคันเบ็ดจากยุโรป
- ไกด์เซรามิก (Ceramic) ไกด์ชนิดนี้มีวงแหวนภายในเป็นกระเบื้องและมีวง แหวนพลาสติกหุ้มอยู่ภายนอก โดยมีลักษณะโครงสร้างเป็นโลหะจำพวกทองเหลืองชุบโครเมียมหรือชุบสีอยู่ชั้น นอกสุด
- ไกด์อะลูมิเนียมออกไซด์ (Aluminum oxide) เหมือนไกด์เซรามิก เพียงแต่ ว่าวงแหวนภายในสุดเป็นเนื้ออะลูมิเนียมออกไซด์มีคุณสมบัติทนทานต่อการเสียด สีสูงกว่าเซรามิก ใช้กับคันเบ็ดที่มีราคาปานกลาง ค่อนข้างสูง
- ไกด์ซิลิคอนคาร์ไบด์ (Silicon carbide) มีวงแหวนภายในสุดเป็นเนื้อซิลิคอนคาร์ไบด์มีคุณสมบัติดีกว่าอลูมินั่มออกไซด์
- คันเบ็ดสปินนิ่งที่ยาวไม่เกิน 5 ฟุต ให้เลือกความอ่อนแอแข็งแยกแยะกันไปอีกเช่นกัน คันสั่นเล็กเหมาะสำหรับที่จะใช้งานการตกปลาในเขตที่มีพื้นที่แคบ บ่อไม่กว้างนักการขว้างเหยื่อไม่น่าจะเกิน 30 เมตร เนื่องจากเป็นคันที่มีขนาดเล็ก จึงไม่เหมาะที่จะตกปลาที่มีขนาดใหญ่แต่ถ้ากาดว่าในขณะที่ตกอยู่หากใหญ่มากิน ก็ต้องใช้ความสามารถกันหน่อยแต่ก็ใช้อัดปลาได้
- คันเบ็ดสปินนิ่งที่มีความยาว 7 ฟุต เหมาะที่จะใช้ ตกปลาในขนาดพื้นที่ปานกลาง ไม่ใหญ่มากนัก น้ำหนักการเหวี่ยงเหยื่อไม่มาก ความแข็งหรืออ่อนแล้วแต่ที่ผลิตมาการเลือกควรเลือกขนาดความแข็งแรง อย่างเลือกค้นที่แข็งมากเกินไป นอกเสียจาก ต้องการใช้งานหนักจริงๆ เท่านั้น คันขนาดนี้นับว่าเป็นจัดอยู่ระดับเล็กถึงปานกลาง
- คันเบ็ดสปินนิ่งที่มีขนาดความยาวตั้งแต่ 8-10 ฟุต จัดอยู่ในระดับปานกลางถึงค่อนข้างใหญ่ การตกปลานั้นจึงตกบ่อใหญ่ใหญ่และอัดปลาใหญ่ได้สบาย เหมาะกับการติดรอกที่มีขนาดใหญ่เช่นเดียวกัน ความเหมาะสมในการใช้สาย ก็คือ 12-25 ปอนด์ หรืออาจจะมากกว่านั้นอีก
- คันเบ็ดสปินนิ่งที่มีความยาวตั้งแต่ 10 ฟุตขึ้นไปจัดได้ว่าเป็นคันเบ็ดที่อยู่ในขั้นหนัก ถ้าเปรียบกับนักมวยก็อยู่ในระดับ แบบตั้งเวท คันประเภทนี้เหมาะที่สุดก็คือการตกปลาชายฝั่งที่มีบริเวณกว้างๆ ต้องการการเหวี่ยงเหยื่อที่มีระยะไกลๆ น้ำหนักเหยื่อก็สามารถที่จะแบกได้มาก สามารถที่จะใช้สายขนาดใหญ่ได้ การใช้รอกก็ควรให้พอดีกับคัน คันประเภทนี้ไม่ค่อยได้รับความนิยมในบ้านเมืองเรา แต่ต่างประเทศนั้นมีการตกปลาชายฝั่งทะเลกันมาก เพราะว่าภูมิประทศทางบ้านเมืองเขาเหมาะกับการตกปลาชายฝั่งทะเลมากกว่าของ เรา คันเบ็ดขนาดนี้จึงได้รับความนิยมพอสมควรบ้านเราแถบชายฝั่งทะเลก็มีตกกันบ้าง แต่ไม่ใช้ใหญ่ขนาดนี้ ที่เห็นๆ ก็ประมาณ 2 ฟุตเต็มที่
- มีคันเบ็ดอีกประเภทหนึ่งที่มีราคาถูก เรียกว่าคันเสาอากาศ เป็นที่นิยมของเหล่าบรรดามือใหม่ๆ เด็กๆ และเหมาะที่จะใส่กระเป๋าได้สะดวก แต่ข้อเสียก็คือคันเบ็ดชนิดนี้มีความแข็งแรงน้อยมาก เนื่องจากมีการต่อหลายข้อ การผลิตจึงต้องทำเนื้อให้มีความบางเพื่อที่จะได้ดึงเข้าดึงออกได้สะดวก จึงไม่สามารถที่จะทำให้หนาได้
- สมัยนี้มีผู้ที่ผลิตคันที่มีความตันเรียกกันว่าคันตัน มีความเหมาะสมในการตกปลาที่มีน้ำหนักตัวมากๆ ส่วนมากจะไม่ทำยาวมากนัก คันพวกนี้เหมาะที่จะตกปลาตามแนวสะพาน ตอหม้อหรือการจอดตกบนเรือ
- การใช้งานของคันสปินนิ่งนั้น สามารถใช้งานตกปลาได้แทบทุกประเภท หรือพูดได้เต็มปากว่าตกปลาได้ทุกประเภทเลยทีเดียว
คันเบ็ดเบทคาสติ้ง (Bait Casting Rod)
- เป็นคันเบ็ดที่ได้รับความนิยมจากนักตกปลามากอีกชนิดหนึ่งโดยเฉพาะนักตกปลา ที่ผ่านหรือมีประสบการณ์ในการใช้อุปกรณ์ตกปลาประเภทสปินนิ่งมาแล้ว บรรดาพวกมือเบทมีคำพูดที่ว่า หากว่าตกปลาด้วยเบทแล้ว มักจะไม่หันกลับมาใช้สปินนิ่งอีกเลย ความเป็นจริงอย่างไรไม่รู้เหมือนกัน แต่ที่ถูกต้องน่าจะเป็นความถนัดในการใช้มากกว่า อาจจะด้วยเหตุผลว่าเบื่อชุดสปินนิ่งหรือต้องการยกระดับของตัวเอง คันเบทเป็นคันเบ็ดประเภททีออกแบบได้สวยงาม ไม่ว่าจะเป็นสีสัน ลายไกด์หรือการจัดเรียงลายไกด์ที่ได้ความเหมาะสม รูปแบบของคันเบ็ดมีลักษณะคล้ายหรือใกล้เคียงกับคันโบ้ท (Boat rod) มากที่สุดโครงสร้างของตัวคันเบ็ดที่ประกอบด้วยไกด์นั้นมีลักษณะเหมือนกับ สปินนิ่งแต่ตัวไกด์ของ คันเบทคาสติ้งจะมีขนาดวงเล็กและฐานเตี้ยกว่าไกด์ของสปินนิ่งแต่ปริมาณตัว ไกด์มีมากกว่าของคันสปินนิ่ง 1-2 ตัว เนื่องจากสายเบ็ดจะวิ่งอยู่ด้านบนของคัน จึงจำเป็นต้องติดตั้งไกด์มากกว่าเพื่อป้องกันไม่ให้สายเบ็ดตกลงมาทาบกับตัว คันเบ็ดขนาดของไกด์ที่ไม่จำเป็นต้องใหญ่เพราะ สายจะวิ่งออกจากรอกเบทคาสติ้งแนวตรงไม่ควงเป็นวงคันเบทคาสติ้งที่ยาวกว่า 7 ฟุตขึ้นไปจะไม่นิยมออกแบบให้ที่ยึดขารอกโค้งตัวลงไปเหมือนคันสั้นรูปแบบของ คันจึงมองดูคล้ายคันสปินนิ่งมากกว่าด้ามเบทคาสติ้งโดยทั่วๆ ไป จะมีอยู่ 3 ประเภทด้วยกัน คือ
- ด้ามออฟเซ็ท (Off set) มีลักษณะคล้ายด้ามมีดหรือด้ามปืนงอนลงเล็กน้อยและสั้น
- ด้ามตรง (Straight) มีลักษณะเหมือนด้ามสปินนิ่ง แต่จะมีส่วนยื่นออกมาคล้ายไกปืน จุดประสงค์เพื่อเอาไว้ใช้นิ้วก้อยยึดทำให้เกิดความกระชับขณะเหวี่ยงเหยื่อ
- ด้ามดีเคอร์ฟ (Decurved) เป็นด้ามที่ทำขึ้นมาเพื่อใช้กับรอกสปินคาสติ้ง มีลักษณะคล้ายด้ามออกเซ็ทแต่ด้ามประเภทนี้ต้องใช้กับรอกขนาดใหญ่เพื่อ ป้องกันไม่ให้สายพาดโดยส่วนหน้าของด้ามจัด หรือที่เรียกว่าไฟร์กริพ ( Fore grip)
- คันเบทคาสติ้งนั้นเป็นคันที่มีราคาค่อนข้างแพง มีราคาหลักหลายพัน เพราะการทำคันนั้นทางผู้ผลิตเองบอกว่าใช้วัสดุดีจึงต้องขายในราคาแพง
- ความยาวของคันเบทคาสติ้งนั้นดูเหมือนจะมีให้เลือกกันตั้งแต่ 7 ฟุตขึ้นไป
-การใช้สายขึ้นอยู่กับการระบุที่ข้างคันเบ็ด ใช้ตกปลาได้ทุกประเภท การใช้เมื่อประกอบกับรอกแล้ว ค่อนข้างจะใช้ยากอยู่สักหน่อย ต้องใช้เวลาการฝึกตีอยู่ระหนึ่ง เมื่อคล่องแล้วจะเกิดความคล่องตัวขึ้นเอง
- สรุปแล้วคันเบทคาสติ้งนั้นไม่แตกต่างจากสปินนิ่ง มากนัก แต่ถ้าให้เปรียบเทียบในเรื่องของความสวยงามแล้วคันเบทคาสติ้งมีความเพรียว สวยกว่าคันสปินนิ่งเป็นแน่ แต่ก็เป็นเรื่องของใจด้วยอีกนั่นแหละ
- เป็นคันเบ็ดที่ได้รับความนิยมจากนักตกปลามากอีกชนิดหนึ่งโดยเฉพาะนักตกปลา ที่ผ่านหรือมีประสบการณ์ในการใช้อุปกรณ์ตกปลาประเภทสปินนิ่งมาแล้ว บรรดาพวกมือเบทมีคำพูดที่ว่า หากว่าตกปลาด้วยเบทแล้ว มักจะไม่หันกลับมาใช้สปินนิ่งอีกเลย ความเป็นจริงอย่างไรไม่รู้เหมือนกัน แต่ที่ถูกต้องน่าจะเป็นความถนัดในการใช้มากกว่า อาจจะด้วยเหตุผลว่าเบื่อชุดสปินนิ่งหรือต้องการยกระดับของตัวเอง คันเบทเป็นคันเบ็ดประเภททีออกแบบได้สวยงาม ไม่ว่าจะเป็นสีสัน ลายไกด์หรือการจัดเรียงลายไกด์ที่ได้ความเหมาะสม รูปแบบของคันเบ็ดมีลักษณะคล้ายหรือใกล้เคียงกับคันโบ้ท (Boat rod) มากที่สุดโครงสร้างของตัวคันเบ็ดที่ประกอบด้วยไกด์นั้นมีลักษณะเหมือนกับ สปินนิ่งแต่ตัวไกด์ของ คันเบทคาสติ้งจะมีขนาดวงเล็กและฐานเตี้ยกว่าไกด์ของสปินนิ่งแต่ปริมาณตัว ไกด์มีมากกว่าของคันสปินนิ่ง 1-2 ตัว เนื่องจากสายเบ็ดจะวิ่งอยู่ด้านบนของคัน จึงจำเป็นต้องติดตั้งไกด์มากกว่าเพื่อป้องกันไม่ให้สายเบ็ดตกลงมาทาบกับตัว คันเบ็ดขนาดของไกด์ที่ไม่จำเป็นต้องใหญ่เพราะ สายจะวิ่งออกจากรอกเบทคาสติ้งแนวตรงไม่ควงเป็นวงคันเบทคาสติ้งที่ยาวกว่า 7 ฟุตขึ้นไปจะไม่นิยมออกแบบให้ที่ยึดขารอกโค้งตัวลงไปเหมือนคันสั้นรูปแบบของ คันจึงมองดูคล้ายคันสปินนิ่งมากกว่าด้ามเบทคาสติ้งโดยทั่วๆ ไป จะมีอยู่ 3 ประเภทด้วยกัน คือ
- ด้ามออฟเซ็ท (Off set) มีลักษณะคล้ายด้ามมีดหรือด้ามปืนงอนลงเล็กน้อยและสั้น
- ด้ามตรง (Straight) มีลักษณะเหมือนด้ามสปินนิ่ง แต่จะมีส่วนยื่นออกมาคล้ายไกปืน จุดประสงค์เพื่อเอาไว้ใช้นิ้วก้อยยึดทำให้เกิดความกระชับขณะเหวี่ยงเหยื่อ
- ด้ามดีเคอร์ฟ (Decurved) เป็นด้ามที่ทำขึ้นมาเพื่อใช้กับรอกสปินคาสติ้ง มีลักษณะคล้ายด้ามออกเซ็ทแต่ด้ามประเภทนี้ต้องใช้กับรอกขนาดใหญ่เพื่อ ป้องกันไม่ให้สายพาดโดยส่วนหน้าของด้ามจัด หรือที่เรียกว่าไฟร์กริพ ( Fore grip)
- คันเบทคาสติ้งนั้นเป็นคันที่มีราคาค่อนข้างแพง มีราคาหลักหลายพัน เพราะการทำคันนั้นทางผู้ผลิตเองบอกว่าใช้วัสดุดีจึงต้องขายในราคาแพง
- ความยาวของคันเบทคาสติ้งนั้นดูเหมือนจะมีให้เลือกกันตั้งแต่ 7 ฟุตขึ้นไป
-การใช้สายขึ้นอยู่กับการระบุที่ข้างคันเบ็ด ใช้ตกปลาได้ทุกประเภท การใช้เมื่อประกอบกับรอกแล้ว ค่อนข้างจะใช้ยากอยู่สักหน่อย ต้องใช้เวลาการฝึกตีอยู่ระหนึ่ง เมื่อคล่องแล้วจะเกิดความคล่องตัวขึ้นเอง
- สรุปแล้วคันเบทคาสติ้งนั้นไม่แตกต่างจากสปินนิ่ง มากนัก แต่ถ้าให้เปรียบเทียบในเรื่องของความสวยงามแล้วคันเบทคาสติ้งมีความเพรียว สวยกว่าคันสปินนิ่งเป็นแน่ แต่ก็เป็นเรื่องของใจด้วยอีกนั่นแหละ
คันเบ็ดฟลาย (Fly Rod)
- ชุดฟลายเป็นชุดเบ็ดตกปลาอีกชนิดหนึ่งที่สามารถใช้ได้ทั้งงานน้ำจืดและน้ำ เค็มเป็นอุปกรณ์ที่มักจะกล่าวไว้เป็นศาสตร์เฉพาะและกลุ่มบุคคลที่ใช้ก็มักจะ เป็นเฉพาะกลุ่มในบางประเทศถึงกับมีชมรมสมาคมสำหรับนักตกปลาด้วยชุดฟลาย ลักษณะทั่วไปของคันฟลายเหมือนกับคันสปินนิ่งมากที่สุดแต่มีลักษณะพิเศษอยู่ ที่ตัวยึดฐานรอก (reel seat) จะติดตั้งอยู่ปลายล่างสุดของตัวคันเบ็ดนั่นคือ ตัวมือจับที่เป็นไม้ก็อกหรือยางสังเคราะห์ของคันฟลายจะมีเพียงตอนเดียวไม่มี ด้ามจับตอนล่างเว้นแต่บางรุ่นที่สามารถต่อด้ามพิเศษไปอีก 1 ส่วน แต่ก็มี ลักษณะเป็นท่อต่อออกไปตรงๆและมีปุ่มยางหรือไม้ก็อกหุ้มตรงปลายเพื่อใช้เป็น ที่พักปลายด้ามเบ็ดกับหน้าขาหรือบริเวณท้องได้บ้าง จุดพิเศษอีกอย่างหนึ่ง คือ ไกด์เป็นแบบเฉพาะเรียกว่า Snake Guide คงเรียกจากรูปทรงของไกด์ที่ใช้ ลวดบิดเป็นวงโค้งลักษณะคล้ายงูขดตัว แต่รุ่นใหม่ๆบางรุ่นหันมาใช้ไกด์วงแหวน แทนกันมากขึ้นขนาดของไกด์เล็กกว่าคันสปินนิ่งมาก
- คันเบ็ดชนิดนี้ ไม่ค่อยได้รับความนิยมในการตกปลาในเมืองไทยมากนัก เพราะลักษณะในการตกปลาของเมืองเราต่างกันเมืองนอกมาก คันประเภทนี้เป็นคัดเบ็ดที่ออกแบบมาพิเศษให้ใช้ได้กับรอกฟลายเท่านั้น จึงจะตกปลาได้ดี และมีประสิทธิภาพ จากการทดลองอามาตกปลากับรอกชนิดอื่นแล้วดูไม่เหมาะสมและไม่ได้ผลดีเลย
- คันฟลายเป็นคันเบ็ดที่มีแอ็คชั่นอ่อน (Slow) กว่าคันประเภทอื่น ทั้งนี้เพื่อประโยชน์ในการส่งลายเบ็ดหรือเหวี่ยงเหยื่อได้ง่ายขึ้นนั่นเอง คันฟลายโดยทั่วไปมีเพียง 2 ท่อนเท่านั้น และคันฟลายไม่สามารถนำไปใช้กับรอก อื่นๆ ได้เลย วัสดุที่ใช้ก็เหมือนกับคันเบ็ดชนิดอื่น นอกจากนี้ยังนิยมนำไม้ไผ่มาทำคัน เบ็ดกันอยู่มากพอควรเพราะมีคุณสมบัติเด่นทางด้านการสปริงตัวประกอบกับชุด ฟลายนั้นถือได้ว่าเป็นอุปกรณ์คลาสสิก และเป็นงานศิลปะที่ควรแก่การอนุรักษ์ ราคาของคันฟลายก็มีตั้งแต่ถูกถึงแพง มาก
- คันฟลายนั้นออกแบบมาให้ส่วนของคันเบ็ดอ่อนมาก เพื่อที่จะได้ส่งเหยื่อและสายเบ็ดออกไปได้สะดวกขึ้นน้ำหนักของสายก็มี น้ำหนักเบา อีกทั้งเหยื่อนั้นก็เป็นชนิดที่เบามาก เหยื่อนั้นจะเป็นจำพวกแมลง หรือ เหยื่อปลอมที่ทำเลียนแบบแมลงแต่มีความแตกต่างไม่แพ้กัน
- เมื่อดูรูปร่างลักษณะของคันเบ็ดฟลายแล้ว หลายคนที่ไม่สันทัด เรื่องคันเบ็ดจะคิดว่าเป็นคันเบ็ดสปิ่นนิ่งได้ เพราะความแตกต่างกันไม่มากเท่าไรนัก จะสังเกตได้ตรงที่วาคันเบ็ดฟลายนั้น มีด้ามสำหรับจับด้านบนเท่านั้น ไม่มีด้ามจับด้านล่างคือมีแค่ด้ามจับด้านบนต่อลงมาคือที่ยึดขารอกฟลาย REEL SEAT
ในลักษณะของไกด์ คันเบ็ดฟลายนั้น จะมีวงไกด์วงแหวนที่มีขนาดเล็กกวาคันสปินนิ่งเล็กน้อย ไล่เรียงไป ตลอดทั้งคัน
- คันฟลาย เหมาะกับการตกปลาในลำธารน้ำที่ มีความลึกไม่มาก เรียกกว่าสามารถที่จะเดินลุยตกปลาได้ ส่วนมากในเมืองนอกมักจะตกปลาโดยคันเบ็ดฟลายด้วยการเดินไปในลำธารแล้วตี เหยื่อปลอดไปเรื่อยๆ เรียกความสนใจให้ปลาออกมากินเหยื่อ แต่เมืองไทยเรานั้น การตกแบบนั้นหาแทบไม่ได้เลยจะเรียกให้เต็มปากก็ได้ว่า ไม่มีเลย จึง ถือว่าคันประเภทนี้ไม้ได้รับความนิยมนำมาใช้นบ้านเรา แต่การที่จะมีเก็บเอาไว้ก็ไม่แปลกอะไร ส่วนราคาก็มีให้เลือกตั้งแต่หลักร้อยละและหลักพัน มีทั้งถูกและแพง ขึ้นอยู่กับคุณภาพของวัสดุที่นำมาทำนั่นแหละ
- ชุดฟลายเป็นชุดเบ็ดตกปลาอีกชนิดหนึ่งที่สามารถใช้ได้ทั้งงานน้ำจืดและน้ำ เค็มเป็นอุปกรณ์ที่มักจะกล่าวไว้เป็นศาสตร์เฉพาะและกลุ่มบุคคลที่ใช้ก็มักจะ เป็นเฉพาะกลุ่มในบางประเทศถึงกับมีชมรมสมาคมสำหรับนักตกปลาด้วยชุดฟลาย ลักษณะทั่วไปของคันฟลายเหมือนกับคันสปินนิ่งมากที่สุดแต่มีลักษณะพิเศษอยู่ ที่ตัวยึดฐานรอก (reel seat) จะติดตั้งอยู่ปลายล่างสุดของตัวคันเบ็ดนั่นคือ ตัวมือจับที่เป็นไม้ก็อกหรือยางสังเคราะห์ของคันฟลายจะมีเพียงตอนเดียวไม่มี ด้ามจับตอนล่างเว้นแต่บางรุ่นที่สามารถต่อด้ามพิเศษไปอีก 1 ส่วน แต่ก็มี ลักษณะเป็นท่อต่อออกไปตรงๆและมีปุ่มยางหรือไม้ก็อกหุ้มตรงปลายเพื่อใช้เป็น ที่พักปลายด้ามเบ็ดกับหน้าขาหรือบริเวณท้องได้บ้าง จุดพิเศษอีกอย่างหนึ่ง คือ ไกด์เป็นแบบเฉพาะเรียกว่า Snake Guide คงเรียกจากรูปทรงของไกด์ที่ใช้ ลวดบิดเป็นวงโค้งลักษณะคล้ายงูขดตัว แต่รุ่นใหม่ๆบางรุ่นหันมาใช้ไกด์วงแหวน แทนกันมากขึ้นขนาดของไกด์เล็กกว่าคันสปินนิ่งมาก
- คันเบ็ดชนิดนี้ ไม่ค่อยได้รับความนิยมในการตกปลาในเมืองไทยมากนัก เพราะลักษณะในการตกปลาของเมืองเราต่างกันเมืองนอกมาก คันประเภทนี้เป็นคัดเบ็ดที่ออกแบบมาพิเศษให้ใช้ได้กับรอกฟลายเท่านั้น จึงจะตกปลาได้ดี และมีประสิทธิภาพ จากการทดลองอามาตกปลากับรอกชนิดอื่นแล้วดูไม่เหมาะสมและไม่ได้ผลดีเลย
- คันฟลายเป็นคันเบ็ดที่มีแอ็คชั่นอ่อน (Slow) กว่าคันประเภทอื่น ทั้งนี้เพื่อประโยชน์ในการส่งลายเบ็ดหรือเหวี่ยงเหยื่อได้ง่ายขึ้นนั่นเอง คันฟลายโดยทั่วไปมีเพียง 2 ท่อนเท่านั้น และคันฟลายไม่สามารถนำไปใช้กับรอก อื่นๆ ได้เลย วัสดุที่ใช้ก็เหมือนกับคันเบ็ดชนิดอื่น นอกจากนี้ยังนิยมนำไม้ไผ่มาทำคัน เบ็ดกันอยู่มากพอควรเพราะมีคุณสมบัติเด่นทางด้านการสปริงตัวประกอบกับชุด ฟลายนั้นถือได้ว่าเป็นอุปกรณ์คลาสสิก และเป็นงานศิลปะที่ควรแก่การอนุรักษ์ ราคาของคันฟลายก็มีตั้งแต่ถูกถึงแพง มาก
- คันฟลายนั้นออกแบบมาให้ส่วนของคันเบ็ดอ่อนมาก เพื่อที่จะได้ส่งเหยื่อและสายเบ็ดออกไปได้สะดวกขึ้นน้ำหนักของสายก็มี น้ำหนักเบา อีกทั้งเหยื่อนั้นก็เป็นชนิดที่เบามาก เหยื่อนั้นจะเป็นจำพวกแมลง หรือ เหยื่อปลอมที่ทำเลียนแบบแมลงแต่มีความแตกต่างไม่แพ้กัน
- เมื่อดูรูปร่างลักษณะของคันเบ็ดฟลายแล้ว หลายคนที่ไม่สันทัด เรื่องคันเบ็ดจะคิดว่าเป็นคันเบ็ดสปิ่นนิ่งได้ เพราะความแตกต่างกันไม่มากเท่าไรนัก จะสังเกตได้ตรงที่วาคันเบ็ดฟลายนั้น มีด้ามสำหรับจับด้านบนเท่านั้น ไม่มีด้ามจับด้านล่างคือมีแค่ด้ามจับด้านบนต่อลงมาคือที่ยึดขารอกฟลาย REEL SEAT
ในลักษณะของไกด์ คันเบ็ดฟลายนั้น จะมีวงไกด์วงแหวนที่มีขนาดเล็กกวาคันสปินนิ่งเล็กน้อย ไล่เรียงไป ตลอดทั้งคัน
- คันฟลาย เหมาะกับการตกปลาในลำธารน้ำที่ มีความลึกไม่มาก เรียกกว่าสามารถที่จะเดินลุยตกปลาได้ ส่วนมากในเมืองนอกมักจะตกปลาโดยคันเบ็ดฟลายด้วยการเดินไปในลำธารแล้วตี เหยื่อปลอดไปเรื่อยๆ เรียกความสนใจให้ปลาออกมากินเหยื่อ แต่เมืองไทยเรานั้น การตกแบบนั้นหาแทบไม่ได้เลยจะเรียกให้เต็มปากก็ได้ว่า ไม่มีเลย จึง ถือว่าคันประเภทนี้ไม้ได้รับความนิยมนำมาใช้นบ้านเรา แต่การที่จะมีเก็บเอาไว้ก็ไม่แปลกอะไร ส่วนราคาก็มีให้เลือกตั้งแต่หลักร้อยละและหลักพัน มีทั้งถูกและแพง ขึ้นอยู่กับคุณภาพของวัสดุที่นำมาทำนั่นแหละ
คันชิงหลิว (Chinglew Rod)
- คันเบ็ดชิงหลิวนั้นเป็นคันเบ็ดที่ได้รับความนิยมไม่แพ้คันสปินเหมือนกันคิด ว่าท่านที่ชอบตกปลาจะต้องอดไม่ได้ที่จะต้องมีคันเบ็ดชนิดนี้ติดท้ายรถเอาไว้ คันเบ็ดชิงหลิวนั้นเป็นการเลียนแบบมาจากค้นไม้ไผ่เรานี้เอง แต่คันชิงหลิว นั้นสามารถที่จะหดเข้าและดึงออกได้ความยาวของคันเบ็ดชิงหลิวนั้นมีความยาว แต่ 10 ฟุตขึ้นไป ถึง 15 ฟุตเป็นส่วนมาก
- วัสดุที่นำเอามาทำนั้นส่วนมากจะเป็นประเภทไฟเบอร์กลาสหรือยางยี่ห้ออาจมี วัสดุประเภทแกรไฟร์รวมอยู่ด้วยซึ่งนั้นก็หมายความว่าราคาก็จะต้องแพงไปตาม กันไปด้วย
– คันชิงหลิวเป็นคันเบ็ดที่เหมาะสำหรับที่จะตกปลา ขนาดเล็ก ซึ่งคันเบ็ดจะมีน้ำหนักไม่เกิน 2 กิโล เรียกกันว่าได้ตัว ประมาณ 2 กิโล ก็อัดกันอยู่นานกว่าจะเอาขึ้นมาได้ การตกปลาด้วยคันชิงหลิว นั้นต้องอาศัยใจเย็นหากใจร้อนก็มีหวังไม่ขาดก็คันหัก
- โอกาสที่ใช้มักจะเหมาะกับการตกปลาตามบ่อ บึง หรือแนวริมตลิ่งชายฝั่งทั่วไปคันเบ็ดประเภทนี้มีวิธีการตกอยู่ค่อนข้างมากสักหน่อย
- คันเบ็ดชิงหลิวนั้นไม่มีการประกอบกับรอกใดๆเพราะไม่มีที่ยึดขา รอก reel seat แม้แต่สายก็ยังคงใช้ผูกที่ปลายคันเบ็ด โดยที่ทางคันเบ็ดนั้น จะทำห่วงมาให้หรือบางทีก็ทำมาเป็นสายสำเร็จที่ปลายคันเลยก็มี
- คันเบ็ดชิงหลิวนั้นจะมีประสิทธิภาพมากขึ้นเมื่อนำเอามาประกอบกับทุ่นชิงหลิว ซึ่งเป็นทุ่นที่ผลิตออกมาคู่กับคันเบ็ดโดยเฉพาะ
- สายที่ใช้นั้นไม่ควรที่จะเป็นสายใหญ่จนเกินไปสายที่เหมาะสมควรมีขนาดไม่เกิน 15 ปอนด์เป็นอย่างมาก
- คันเบ็ดชิงหลิวนั้นเป็นคันเบ็ดที่ได้รับความนิยมไม่แพ้คันสปินเหมือนกันคิด ว่าท่านที่ชอบตกปลาจะต้องอดไม่ได้ที่จะต้องมีคันเบ็ดชนิดนี้ติดท้ายรถเอาไว้ คันเบ็ดชิงหลิวนั้นเป็นการเลียนแบบมาจากค้นไม้ไผ่เรานี้เอง แต่คันชิงหลิว นั้นสามารถที่จะหดเข้าและดึงออกได้ความยาวของคันเบ็ดชิงหลิวนั้นมีความยาว แต่ 10 ฟุตขึ้นไป ถึง 15 ฟุตเป็นส่วนมาก
- วัสดุที่นำเอามาทำนั้นส่วนมากจะเป็นประเภทไฟเบอร์กลาสหรือยางยี่ห้ออาจมี วัสดุประเภทแกรไฟร์รวมอยู่ด้วยซึ่งนั้นก็หมายความว่าราคาก็จะต้องแพงไปตาม กันไปด้วย
– คันชิงหลิวเป็นคันเบ็ดที่เหมาะสำหรับที่จะตกปลา ขนาดเล็ก ซึ่งคันเบ็ดจะมีน้ำหนักไม่เกิน 2 กิโล เรียกกันว่าได้ตัว ประมาณ 2 กิโล ก็อัดกันอยู่นานกว่าจะเอาขึ้นมาได้ การตกปลาด้วยคันชิงหลิว นั้นต้องอาศัยใจเย็นหากใจร้อนก็มีหวังไม่ขาดก็คันหัก
- โอกาสที่ใช้มักจะเหมาะกับการตกปลาตามบ่อ บึง หรือแนวริมตลิ่งชายฝั่งทั่วไปคันเบ็ดประเภทนี้มีวิธีการตกอยู่ค่อนข้างมากสักหน่อย
- คันเบ็ดชิงหลิวนั้นไม่มีการประกอบกับรอกใดๆเพราะไม่มีที่ยึดขา รอก reel seat แม้แต่สายก็ยังคงใช้ผูกที่ปลายคันเบ็ด โดยที่ทางคันเบ็ดนั้น จะทำห่วงมาให้หรือบางทีก็ทำมาเป็นสายสำเร็จที่ปลายคันเลยก็มี
- คันเบ็ดชิงหลิวนั้นจะมีประสิทธิภาพมากขึ้นเมื่อนำเอามาประกอบกับทุ่นชิงหลิว ซึ่งเป็นทุ่นที่ผลิตออกมาคู่กับคันเบ็ดโดยเฉพาะ
- สายที่ใช้นั้นไม่ควรที่จะเป็นสายใหญ่จนเกินไปสายที่เหมาะสมควรมีขนาดไม่เกิน 15 ปอนด์เป็นอย่างมาก
คันเบ็ดสำหรับตกปลาทะเลโดยเฉพาะ ถ้าจะแยกประเภทใหญ่ๆ ก็จะมีอยู่เพียง 3 ประเภทคือ
คันทรอลลิ่ง (Trolling rod)
คันเบ็ดประเภทนี้เป็นคันระดับหนัก ใช้ตกปลาทะเลโดยเฉพาะ แต่ก็มีบางท่านำเอามาตกปลาน้ำจืดที่มีพละกำลังมากๆ เช่นปลากดแก้ว คันทรอลิ่งนั้นเป็นคันเบ็ดที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเกมการตกปลาทะเล โดยการลากไปกับเรือในความเร็วช้าๆ เรื่อยๆ จนกว่าจะมีปลามากินเหยื่อ โดยเหยื่อที่ใช้นั้นมีทั้งเหยื่อปลอมและเหยื่อเป็น
ความยาวของคันทรอลิ่งนั้นจะยาวตั้งแต่ 6 ฟุตขึ้นไป แต่จะไม่เกิน 8 ฟุต เพราะจะไม่สะดวกในการตกบนเรือ คันทรอลิ่งนั้นสามารถถอดได้เป็นส่องท่อนการที่จะถอดนั้นจะสามารถถอดได้ตรง เหนือด้ามจับขึ้นมา โดยจะมีเกลียวและตัวบังคับอยู่บริเวณมือจับนั่นเอง
- คันทรอลิ่งนั้นจะต้องประกอบกับรอกขนาดใหญ่ที่เรียกว่ารอกทริลิ่งด้วยเช่น เดียวกัน ขนาดนั้นขึ้นอยู่กับ อันที่จริงแล้วรอกทรอลิ่งก็คือรอกเบทเรานี่เอง แต่ขนาดใหญ่เกินจาก 2 โอ ตามที่เรียกกัน ก็ถือว่าเป็นทรอลิ่ง
- คันทรอลิ่งนั้นมีความแข็งแรงทางเป็นพิเศษ มีให้เลือกทั้งคันตันและคันกลวง คันกลวงนั้นจะมีน้ำหนักเบากว่า แต่ความแข็งแรงมักจะสู้คันที่ต้นไม้ได้ มีให้เลือกหลายแบบหลายขนาด ตั้งแต่ 20 ปอนด์ ไปจนถึงเป็นร้อยๆ ปอนด์
- ลวดลายของการพันไกด์บนคันเบ็ดทรอลิ่งนั้น ถือได้ว่าเป็นจุดเด่นของคันอีกอย่างหนึ่งก็ได้ เจ้าของคันเบ็ดมักจะว่าจ้างพันลายไกด์เป็นราคาที่แพงมากเรียกว่าการบิ๊วคัน ใหม่เพื่อประชันความงามบนคันเบ็ด ก็เป็นการสร้างรายได้อย่างงามอีกอย่างหนึ่งสำหรับผู้มีฝี มือ
- สิ่งหนึ่งที่คันทรอลลิ่งไม่ว่าราคาถูกหรือแพง ต้องมีเหมือนๆกัน นั่นคือโคนด้ามเบ็ดจะต้องเป็นแฉก 4 แฉกหรือที่เรียก ว่า Gimbal ปลายแฉกที่ว่านี้เป็นโครงสร้างท้ายสุดของโคนคันเบ็ด ซึ่งมักจะ ถูกห่อหุ้มด้วยปลอกพลาสติก (Butt cap) อีกทีหนึ่ง จุดประสงค์เพื่อให้ลงล็อค กับล็อคในกระบอกพักคันหรือเบ้าของเข็มขัดสู้ปลาและเก้าอี้สู้ปลา คันทรอ ลลิ่งที่ใช้กับเก้าอี้สู้ปลาโดยเฉพาะจะมีส่วนด้ามคันโค้ง ประมาณ 40-50 องศา เรียกว่า เคอร์ฟ บัทท์ (Curved butt) เพื่อช่วยเพิ่มมุม ในการโยกคันเบ็ดให้กว้างขึ้นกว่าด้ามตรง
คันเบ็ดประเภทนี้เป็นคันระดับหนัก ใช้ตกปลาทะเลโดยเฉพาะ แต่ก็มีบางท่านำเอามาตกปลาน้ำจืดที่มีพละกำลังมากๆ เช่นปลากดแก้ว คันทรอลิ่งนั้นเป็นคันเบ็ดที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อเกมการตกปลาทะเล โดยการลากไปกับเรือในความเร็วช้าๆ เรื่อยๆ จนกว่าจะมีปลามากินเหยื่อ โดยเหยื่อที่ใช้นั้นมีทั้งเหยื่อปลอมและเหยื่อเป็น
ความยาวของคันทรอลิ่งนั้นจะยาวตั้งแต่ 6 ฟุตขึ้นไป แต่จะไม่เกิน 8 ฟุต เพราะจะไม่สะดวกในการตกบนเรือ คันทรอลิ่งนั้นสามารถถอดได้เป็นส่องท่อนการที่จะถอดนั้นจะสามารถถอดได้ตรง เหนือด้ามจับขึ้นมา โดยจะมีเกลียวและตัวบังคับอยู่บริเวณมือจับนั่นเอง
- คันทรอลิ่งนั้นจะต้องประกอบกับรอกขนาดใหญ่ที่เรียกว่ารอกทริลิ่งด้วยเช่น เดียวกัน ขนาดนั้นขึ้นอยู่กับ อันที่จริงแล้วรอกทรอลิ่งก็คือรอกเบทเรานี่เอง แต่ขนาดใหญ่เกินจาก 2 โอ ตามที่เรียกกัน ก็ถือว่าเป็นทรอลิ่ง
- คันทรอลิ่งนั้นมีความแข็งแรงทางเป็นพิเศษ มีให้เลือกทั้งคันตันและคันกลวง คันกลวงนั้นจะมีน้ำหนักเบากว่า แต่ความแข็งแรงมักจะสู้คันที่ต้นไม้ได้ มีให้เลือกหลายแบบหลายขนาด ตั้งแต่ 20 ปอนด์ ไปจนถึงเป็นร้อยๆ ปอนด์
- ลวดลายของการพันไกด์บนคันเบ็ดทรอลิ่งนั้น ถือได้ว่าเป็นจุดเด่นของคันอีกอย่างหนึ่งก็ได้ เจ้าของคันเบ็ดมักจะว่าจ้างพันลายไกด์เป็นราคาที่แพงมากเรียกว่าการบิ๊วคัน ใหม่เพื่อประชันความงามบนคันเบ็ด ก็เป็นการสร้างรายได้อย่างงามอีกอย่างหนึ่งสำหรับผู้มีฝี มือ
- สิ่งหนึ่งที่คันทรอลลิ่งไม่ว่าราคาถูกหรือแพง ต้องมีเหมือนๆกัน นั่นคือโคนด้ามเบ็ดจะต้องเป็นแฉก 4 แฉกหรือที่เรียก ว่า Gimbal ปลายแฉกที่ว่านี้เป็นโครงสร้างท้ายสุดของโคนคันเบ็ด ซึ่งมักจะ ถูกห่อหุ้มด้วยปลอกพลาสติก (Butt cap) อีกทีหนึ่ง จุดประสงค์เพื่อให้ลงล็อค กับล็อคในกระบอกพักคันหรือเบ้าของเข็มขัดสู้ปลาและเก้าอี้สู้ปลา คันทรอ ลลิ่งที่ใช้กับเก้าอี้สู้ปลาโดยเฉพาะจะมีส่วนด้ามคันโค้ง ประมาณ 40-50 องศา เรียกว่า เคอร์ฟ บัทท์ (Curved butt) เพื่อช่วยเพิ่มมุม ในการโยกคันเบ็ดให้กว้างขึ้นกว่าด้ามตรง
คันโบ้ท (Boat rod)
- เป็นคันเบ็ดสำหรับตกปลาบนเรือที่ต้องการเคลื่อนที่เคลื่อนไหวตลอดเวลาลักษณะ ทั่วๆไปเหมือนกับคันเบทคาสติ้ง เพราะเป็นคันเบ็ดที่นักตกปลาเรียกว่าคันที่ ใช้กับรอกขวาง ซึ่งมักนิยมใช้คู่กับรอกเบทคาสติ้งขนาดใหญ่หรือแม้นใช้กับรอก ทรอลลิ่งนักตกปลาบางรายนำคันโบ้ทมาใช้ลากเหยื่อหรือการทรอลลิ่งเป็นการแก้ ขัดก็ย่อมได้ แต่มีผลเสียที่การเสียดสีของสายเบ็ดกับไกด์และทำให้สายเอ็นแบน ได้ง่าย นอกจากนี้อาจทำเกิดการสูญเสียโอกาสสำคัญได้หากว่าโดนปลาเข้าชาร์ท เหยื่ออย่างรวดเร็วและรุนแรง เพราะคันโบ้ทไม่ได้ออกแบบมาใช้กับงานลากเหยื่อ คือไม่ทนต่อแรงฮุคกระชากเท่ากับคันทรอลลิ่ง คันโบ้ทมักใช้ถือตกจึงเป็นคัน ที่เบาและเล็กกว่าคันทรอลลิ่งด้ามทำด้วยยางฐานรอกเป็นกราไฟท์ก็เพียงพอ
- คันเบ็ดประเภทนี้ก็เป็นคันเบ็ดที่ใช้ตก ได้ทั้งทะเลและน้ำจืด เป็นคันท่อนเดียวไม่มีการต่อความยาวจะยาวตั้งแต่ 5½ฟุตขึ้นไปแต่ไม่เกิน 7 ½ ฟุต หากว่ายาวกกว่านั้นแล้วก็นำเอาไปใช้จะไม่สะดวก จึงนิยมทำมาเคยยาวยาวที่กำหนดให้
- คันประเภทนี้นอกจากจะแข็งแรงแล้ว ยังทนทางอีกด้วย หากเป็นคันที่ตันแล้วใช้เป็นไม่ตีสุ…ได้เลย ผู้เขียนเองเคยซื้อคันประเภทนี้มาใช้คันหนึ่ง มีความแข็งมาก เอาลูกมะพร้าวลูกใหญ่ๆ แล้วข้างได้เลย
- คันเบ็ดโบ๊ทนี้ มีการสร้างเหมือนกับคันทรอลิ่งทุกอย่าง ตั้งแต่ไกด์ ลายด้ามจับ หากจะผิดกันก็ตรงที่ถอดไม่ได้เท่านั้นเอง
- คันเบ็ดประเภทนี้ก็เป็นคันเบ็ดที่ใช้ตก ได้ทั้งทะเลและน้ำจืด เป็นคันท่อนเดียวไม่มีการต่อความยาวจะยาวตั้งแต่ 5½ฟุตขึ้นไปแต่ไม่เกิน 7 ½ ฟุต หากว่ายาวกกว่านั้นแล้วก็นำเอาไปใช้จะไม่สะดวก จึงนิยมทำมาเคยยาวยาวที่กำหนดให้
- คันประเภทนี้นอกจากจะแข็งแรงแล้ว ยังทนทางอีกด้วย หากเป็นคันที่ตันแล้วใช้เป็นไม่ตีสุ…ได้เลย ผู้เขียนเองเคยซื้อคันประเภทนี้มาใช้คันหนึ่ง มีความแข็งมาก เอาลูกมะพร้าวลูกใหญ่ๆ แล้วข้างได้เลย
- คันเบ็ดโบ๊ทนี้ มีการสร้างเหมือนกับคันทรอลิ่งทุกอย่าง ตั้งแต่ไกด์ ลายด้ามจับ หากจะผิดกันก็ตรงที่ถอดไม่ได้เท่านั้นเอง
คันสแตนด์-อัพ (Stand-up rod)
บางคนเรียกว่าคันทรอลลิ่งด้ามสั้นเป็นคันเบ็ดที่ออกแบบมาเพื่อใช้ตกบนเรือ เช่นกัน ถ้าดูตามชื่อคันเบ็ดชนิดนี้ออกแบบมาเพื่อให้ยืนสู้กับปลาคุณสมบัติ พิเศษของคันประเภทนี้ คือมีพลังในการอัดปลา หรือการดีดตัวกลับของคันสูงกว่า คันทรอลลิ่งทั่วไปอยู่ประมาณ 25-30% ไกด์ของคันชนิดนี้มีทั้งแบบลูก ล้อ (Roller guide) และไกด์ลูกล้อผสมไกด์วงแหวนที่ว่าผสมคือไกด์ปลาย สุด (Tip Top) และไกด์หน้ารอกจะเป็นแบบลูกล้อส่วนไกด์ตรงกลางๆจะเป็นแบบวง แหวน แต่ถ้าเป็นไกด์ชนิดลูกล้อทั้งหมดจะได้รับความนิยมกว่า คัน สแตนด์-อัพ มีลักษณะคล้ายคลึงกับคันทรอลลิ่งมากจุดที่พอสังเกตุได้คือ คัน สแตนด์-อัพ ด้ามคันสั้นมาก แต่ตัวมือจับด้านบน (Fore grip) กลับยาวมากคือ ยาวกว่าด้ามคันเบ็ดถึง 2 เท่าก็มีทำให้นักตกปลาได้เปรียบในการเลื่อนมือไป จับด้ามเบ็ดตรงจุดใดก็ได้ยิ่งช่วงอัดกับปลาอยู่นั้นสามารถเลื่อนมือไปเกือบ สุดมือจับเลยทีเดียวแต่กรณีนี้หากใช้เข็มขัดสู้ปลาแบบคาดเอวการเลื่อนมือไป ไกลสุดจะทำได้ยากและเมื่อยล้าเร็วยิ่งขึ้น ดังนั้นเขาจึงเลื่อนเข็มขัดสู้ ปลาให้ตัวรองรับปลายด้ามคันเบ็ดไปอยู่แถวๆหน้าขาของผู้ใช้
บางคนเรียกว่าคันทรอลลิ่งด้ามสั้นเป็นคันเบ็ดที่ออกแบบมาเพื่อใช้ตกบนเรือ เช่นกัน ถ้าดูตามชื่อคันเบ็ดชนิดนี้ออกแบบมาเพื่อให้ยืนสู้กับปลาคุณสมบัติ พิเศษของคันประเภทนี้ คือมีพลังในการอัดปลา หรือการดีดตัวกลับของคันสูงกว่า คันทรอลลิ่งทั่วไปอยู่ประมาณ 25-30% ไกด์ของคันชนิดนี้มีทั้งแบบลูก ล้อ (Roller guide) และไกด์ลูกล้อผสมไกด์วงแหวนที่ว่าผสมคือไกด์ปลาย สุด (Tip Top) และไกด์หน้ารอกจะเป็นแบบลูกล้อส่วนไกด์ตรงกลางๆจะเป็นแบบวง แหวน แต่ถ้าเป็นไกด์ชนิดลูกล้อทั้งหมดจะได้รับความนิยมกว่า คัน สแตนด์-อัพ มีลักษณะคล้ายคลึงกับคันทรอลลิ่งมากจุดที่พอสังเกตุได้คือ คัน สแตนด์-อัพ ด้ามคันสั้นมาก แต่ตัวมือจับด้านบน (Fore grip) กลับยาวมากคือ ยาวกว่าด้ามคันเบ็ดถึง 2 เท่าก็มีทำให้นักตกปลาได้เปรียบในการเลื่อนมือไป จับด้ามเบ็ดตรงจุดใดก็ได้ยิ่งช่วงอัดกับปลาอยู่นั้นสามารถเลื่อนมือไปเกือบ สุดมือจับเลยทีเดียวแต่กรณีนี้หากใช้เข็มขัดสู้ปลาแบบคาดเอวการเลื่อนมือไป ไกลสุดจะทำได้ยากและเมื่อยล้าเร็วยิ่งขึ้น ดังนั้นเขาจึงเลื่อนเข็มขัดสู้ ปลาให้ตัวรองรับปลายด้ามคันเบ็ดไปอยู่แถวๆหน้าขาของผู้ใช้
เมื่อรู้จักคันเบ็ดและความแตกต่างของการใช้งานของเบ็ดแต่ละประเภทแล้ว คราวนี้ที่จะทำความรู้จักตัวเองบ้างแล้วล่ะครับ เลือกใช้คันเบ็ดให้เหมาะสมกับการใช้งานรับรองว่าคุณจะสนุกกับการตกปลาไปอีก นาน